منگنه یا ماشین دوخت ابزاری است برای دوختن کاغذ و یا هر چیزی که به وسیله سوزن دوخت بتوان آن دو را به هم متصل کرد،برای مثال دوختن دو کاغذ و یا دوختن یک نایلون به یک کاغذ و یا هرشیئی که مورد نظر می‌باشد.
منگنه انواع مختلفی دارد مانند منگنه بادی و یا صنعتی،منگنه معمولی و یا منگنه صحافی
در این مقاله طرز کار منگنه معمولی و صحافی را بررسی می‌کنیم.
مانند تصویر زیر یک منگنه معمولی که در مدرسه،اداره،کافی نت و یا دفتر فنی استفاده می‌شود از دسته،چکش،اتصال،خشاب،سندان،پایه،فنر
هل دهنده و میله اتصال تشکیل شده است .
طرز کار آن به این صورت است که ابتدا با باز کردن دسته میله اتصال که به دسته و هل دهنده متصل است به عقب می‌آید و با عقب آمدن آن فنر درون خشاب جمع شده و هل دهنده به عقب رانده می‌شود در این زمان می‌توان خشاب را توسط سوزن دوخت پر کرد.
همانطور که در تصویر زیر می‌بینید سوزن‌های دوخت که به وسیله چسب به هم متصل هستند و در کنار هم قرار گرفته‌اند در درون خشاب قرار می‌گیرند،این سوزن‌ها ر منگنه‌های معمولی معمولاً با شماره ۱۰ و یا ۲۴/۶ نامگذاری می‌شوند. سوزن دوخت‌های شماره ۱۰ برای منگنه‌های کوچک و تعداد کاغذ کم در حدود ۵ تا ۱۰ برگ را به هم متصل می‌کنند و منگنه‌های ۲۴/۶ بسته به کیفیت منگنه و سوزن منگنه از تعداد ۱۵ تا ۲۵ برگ را به هم متصل متصل می‌کنند.
حال ما دستگاه منگنه و یا دوخت پر از سوزن داریم،پس کاغذها را بر روی پایه که سندان بر روی آن قرار دارد می‌گذاریم.
(سندان: وسیله فلزی که آهنگران آهن را بر روی آن قرار می‌دادند و با پتک بر روی آن می‌کوبیدند)
با فشار دادن دسته منگنه چکش و یا زائده فلزی که متصل به دسته است بر روی یکی از سوزن‌های منگنه فرود می‌آید و با فشار سوزن را به داخل کاغذها هدایت می‌کند و همانطور که در تصویر زیر می‌بینید سندان روی آن شیاری منحنی وجود دارد دو طرف سوزن را در درون خود به صورت گرد و سر بالا در می‌آورد،البته در بعضی از منگنه‌ها سندان قابلیت چرخشی داردو می‌تواند سوزن منگنه را به صورت باز و یا بسته در بیاورد.
در این زمان کاغذ ها به هم دوخت شده اند، حالا فنر پشت هل دهنده مقداری آزاد می‌شود و سوزن‌ها را در درون خشاب یک عدد به جلو حرکت می‌دهد و منگنه آماده است تا کاغذهای بعدی را دوخت کند،همانطور که در تصویر زیر می‌بینید پین و یا اتصال که هر دو فک منگنه را به هم متصل کرده است و امکان حرکت بالا و پایین را به منگنه و یا دستگاه دوخت می‌دهد.
از مواردی که در ماشین دوخت باید به آن توجه کرد آرام باز کردن دهانه منگنه می‌باشد زیرا در بسیاری از موارد رعایت نکردن این مورد باعث درآمدن میله اتصال از درون خشاب منگنه می‌شود و دستگاه دوخت غیر قابل استفاده می‌شود. همانطور که در تصویر زیر می‌بینید بعضی از منگنه‌ها دارای میله اتصال نمی‌باشند و فنر و هل دهنده به صورت دستی حرکت داده می‌شود.
منگنه دیگری که معمولاً در چاپ دیجیتال و یا ادارات و هر مکانی که دارای اسناد با حجم زیاد هستند استفاده می‌شود به آن منگنه صحافی گفته می شود این منگنه‌ها و یا ماشین دوخت دارای سوزن‌هایی با پایه‌های بلند می‌باشند و شماره آنها با ۲۳ شروع می‌شوند،مانند تصویر زیر که یک سوزن ۲۳/۱۵ نشان داده شده است که ۱۵ سایز پایه که ۱۵ میلیمتر می‌باشد و ۲۳ سایز مفتول می‌باشد ،۱۵ میلیمتر یعنی این سوزن کاغذهایی تا حجم ۱۵ میلیمتر یا یک و نیم سانتی‌متر را می‌تواند به هم دوخت کند.
در جدول زیر طول پایه،منگنه،و تعداد ضخامت کاغذ مشخص است.
منگنه صحافی نیز مانند منگنه معمولی دارای دسته، اتصال، پایه سندان ،خشاب و هل دهنده می‌باشد ولی با توجه به سایز بزرگتر این دستگاه‌های دوخت تمام اجزای آن بسیار قوی‌و بزرگتر می‌باشند،زیرا دسته بزرگ و پین‌های قوی‌تر این امکان را به مصرف کننده می‌دهد که فشار وسطح اتکای بیشتری برای دوخت کردن کاغذها داشته باشند.
در تصویر زیر نمونه یک ماشین دوخت و یا منگنه بزرگ را می‌بینید که دیگر میله اتصال ندارد و خشاب به وسیله دکمه‌ای که بالای منگنه تعبیه شده است رها می‌شود و در کنار این دکمه قرمز یک جاسوزنی موجود می‌باشدکه سوزن‌های اضافی با سایزهای مختلف را در درون آن قرار می‌دهند و از آنجایی که این دستگاه‌ها بسیار بزرگ و قوی هستند از دو و یا چند پین در ساخت آنها استفاده می‌شود.
